13 grudnia 1981 roku wprowadzono w Polsce stan wojenny. Terror, który się pojawił miał spacyfikować protesty społeczne inicjowane przez Solidarność.
Grudzień 1981 r. był dla Polaków dramatycznym okresem, w czasie którego nasza wolność po raz kolejny została zagrożona. 12 grudnia 1981 roku na wniosek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego – tymczasowego, niekonstytucyjnego organu władzy, Rada Państwa wprowadziła stan wojenny.
Oficjalnie stan wojenny wprowadzono z powodu pogarszającej się sytuacji gospodarczej w kraju oraz zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego w okresie zimowym. Za najważniejszy argument uznano groźbę interwencji zbrojnej przez pozostałe państwa Układu Warszawskiego, jednak w dniu wprowadzenia stanu wojennego nie zanotowano żadnych ruchów wojsk radzieckich. Rzeczywistymi powodami były likwidacja protestów społecznych oraz wstrzymanie procesów demokratyzacyjnych, zainicjowanych w sierpniu 1980 roku przez pozostającą poza kontrolą „Solidarnością” oraz walki różnych stronnictw w PZPR nie mogących dojść do porozumienia w kwestii formy i zakresu reform ustroju polityczno-gospodarczego PRL.
Przeciwko społeczeństwu użyto całej siły komunistycznego państwa: 70 tys. żołnierzy, 30 tys. milicjantów, kilkanaście tysięcy funkcjonariuszy SB. Wyposażono ich w 1396 czołgów oraz blisko 2 tys. transporterów opancerzonych. Już pierwszej nocy stanu wojennego internowano niemal 3 tys. osób, głównie działaczy „Solidarności” i innych niezależnych organizacji. Znaleźli się wśród nich także Gierek i jego najbliżsi współpracownicy, których zatrzymano dla propagandowego efektu. Zajęto również siedziby ogólnopolskich i regionalnych władz „Solidarności”, w wielu przypadkach bezmyślnie niszcząc przechowywany w nich sprzęt.
Większość Polaków o wprowadzeniu stanu wojennego dowiedziała się nad ranem w niedzielę 13 grudnia 1981 r. Nie działały telefony, telewizja, radio zaś nadawało muzykę poważną. O godz. 6.00 wyemitowano przemówienie Jaruzelskiego, o 9.00 powtórzono je w telewizji. Ogłosił on powstanie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, która przejęła rządy w kraju.
Stan wojenny zniesiono 22 lipca 1983 roku. W trakcie jego trwania internowano łącznie 10 131 działaczy związanych z „Solidarnością”, a życie straciło około 40 osób.
Instytut Pamięci Narodowej co roku organizuje kampanię społeczną pad hasłem: „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności”. Inicjatywa nawiązuje do gestu solidarności, jaki do Polaków żyjących w stanie wojennym w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. wykonały rzesze mieszkańców wolnego świata. Wówczas do postawienia w oknach symbolicznych świateł wezwali prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki Ronald Reagan oraz papież Jan Paweł II. W Bożonarodzeniowym orędziu prezydent USA wspomniał o Polakach cierpiących z powodu reżimu komunistycznego i zwrócił się do rodaków mówiąc: „Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić”. Tamtej zimy świece zapłonęły w oknach Białego Domu i w Pałacu Apostolskim w Watykanie. Polacy w kraju w podobny sposób wyrażali swój sprzeciw wobec brutalnej polityki komunistycznych władz. Po 39 latach zachęcamy do uczczenia pamięci ofiar stanu wojennego tym samym gestem.
13 grudnia zapalmy Światło Wolności. Akcja #IPN zachęcamy do udziału.
— Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie (@ipnrzeszow) December 11, 2020
Pamiętajmy o ofiarach stanu wojennego. Zapal wirtualne Światło Wolności, klikając na świecę. pic.twitter.com/pp287QXvS9
