O tym, jak ważna jest ochrona środowiska we wszystkich aspektach naszego życia, chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Zdaje sobie z tego sprawę coraz więcej firm i przedsiębiorstw, które w przestrzeganiu pewnych zasad z tym związanych dostrzegają nie tylko konieczność troski o środowisko naturalne, ale także szansę na zyskanie w oczach klientów i innych podmiotów. System zarządzania środowiskowego ISO 14001 staje się więc coraz bardziej wartościowym narzędziem firmy, przynoszącym wiele korzyści. Audyt wewnętrzny sprawi, że wszystkie działania poczynione w tym zakresie będą prawidłowe w swoim przebiegu. Jak więc powinien on wyglądać?
Czym jest środowiskowy audyt wewnętrzny ISO 14001?
Środowiskowy audyt wewnętrzny to metoda stosowana do sprawdzania prawidłowości działań biznesowych, obowiązujących w ramach normy ISO 14001. Powinny one odbywać się w zaplanowanych odstępach czasu, dzięki czemu będziemy mieć pewność, że wszystkie zachodzące w firmie działania i procesy zawierają rozwiązania wpływające na zmniejszenie negatywnych skutków wpływu na środowisko oraz są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.
Audyty wewnętrzne to w pewnym sensie samokontrola, mająca wiele zalet, w tym także przygotowanie podmiotu do audytu zewnętrznego. Ich przeprowadzenie jest wymogiem ISO 14001, zaś ich wyniki mają kluczowy wpływ na sukces efektywnego zarządzania środowiskowego, pozwalając pozbyć się wszelkich niedoskonałości w tym zakresie.
Audyt wewnętrzny – etapy
Jego przebieg zbliżony jest do pozostałych procesów audytu wewnętrznego, jak chociażby to audytu wymaganego przez systemy ISO 9001. Oczywiście podkreślić należy także, iż jest to obowiązkowy element na drodze do uzyskania certyfikatu ISO 14001. Poniżej przedstawiamy więc etapy, z których audyt wewnętrzny powinien się składać – jest ich dwa, przy czym każdy z nich dzieli się na kolejne, pojedyncze działania.
Etap 1 – Przygotowanie do audytu wewnętrznego
Należy dokładnie zaplanować przebieg audytu, począwszy od ustalenia daty jego rozpoczęcia, poprzez poszczególne elementy, po osobę, która tego dokona. Należy natomiast pamiętać, że audytor to osoba posiadająca właściwe kwalifikacje w tym zakresie – może to być pracownik, który odbył certyfikowane szkolenie na Pełnomocnika z zakresu wymagań normy ISO 14001:2015, a więc Systemu Zarządzania Środowiskowego w firmie.
Trzeba wziąć pod uwagę poszczególne procesy i osoby za nie odpowiedzialne tak, by do czasu audytu wszystkie zaplanowane wcześniej działania z zakresie ochrony środowiska zostały odpowiednio wdrożone i prawidłowo funkcjonowały.
Należy także przejrzeć dokumentację, czy jest ona zgodna z obowiązującymi wytycznymi.
Etap 2 – Przeprowadzenie audytu wewnętrznego ISO 14001
Przeprowadzenie audytu powinno odbyć się w sposób dokładny i rzetelny. Należy wziąć pod uwagę poszczególne płaszczyzny działalności:
- kontekst firmy – przyjrzenie się jej strukturze, produktom, usługom i rynkowi zbytu. Należy przeanalizować także wymagania prawne i regulacyjne, które mają do niej zastosowanie. Jest to bowiem podstawa do ustalenia celów środowiskowych oraz analizy tego, czy są przestrzegane;
- kadra – ocena zaangażowania zarówno zespołu kierowniczego, jak i poszczególnych pracowników zaangażowanych w sprawy środowiska, sprawdzenie jak dobrze rozumieją oni cele systemu zarządzania środowiskowego oraz czy postępują zgodnie z określonymi zasadami;
- zasoby – kontrola tego, czy firma posiada potrzebne zasoby – personel, sprzęt, finanse – pozwalające na realizację celów i założeń zgodnych z wytycznymi ISO 14001, ponadto czy istnieją rozwiązana awaryjne oraz przyszłościowe, a także czy zaplanowane są kolejne działania monitorujące;
- działania – szczegółowa analiza wszystkich procesów i działań zachodzących w firmie oraz kontrola ich prawidłowości pod kątem z godności z wytycznymi normy środowiskowej;
- ocena wydajności – monitoring rozwiązań, które stosuje firma w celu oceniania swojej efektywności środowiskowej – są to m.in. analizy, przeglądy, badania, diagnostyka, przegląd danych, interpretacja wyników i inne;
Po audycie sporządza się odpowiednią dokumentację w postaci raportu, na podstawie którego dokonuje się ewentualnych poprawek zidentyfikowanych podczas audytu błędów i niezgodności z normą ISO 14001.
